Nasłonecznienie w Polsce to w naszym społeczeństwie temat dosyć sporny. Powszechnie uważa się, że Polska jest krajem o niskim nasłonecznieniu, a montaż instalacji fotowoltaicznej może po prostu się nie opłacać. Warto przyjrzeć się temu zagadnieniu przed inwestycją w swoją instalację fotowoltaiczną.

Spis treści:

Co to jest nasłonecznienie?

Nasłonecznienie to ilość energii słonecznej padającej na określoną powierzchnię w określonym czasie, wyrażona zazwyczaj w jednostkach kWh/m² (kilowatogodziny na metr kwadratowy) lub MJ/m² (megadżule na metr kwadratowy). W kontekście fotowoltaiki, nasłonecznienie odnosi się do ilości energii słonecznej, którą panele słoneczne mogą potencjalnie przekształcić w energię elektryczną.

Nasłonecznienie jest ważnym czynnikiem dla systemów fotowoltaicznych, ponieważ wpływa na wydajność i opłacalność instalacji. W regionach o wyższym nasłonecznieniu panele fotowoltaiczne mogą generować większe ilości energii, co zwiększa efektywność i skraca czas zwrotu inwestycji. Nasłonecznienie może się różnić w zależności od szerokości geograficznej, pory roku, warunków pogodowych oraz przeszkód terenowych, które mogą zasłaniać światło słoneczne, takich jak drzewa czy budynki.

Przed instalacją systemu fotowoltaicznego warto zbadać lokalne warunki nasłonecznienia, aby oszacować potencjalną produkcję energii i wybrać odpowiednią wielkość systemu. Dane dotyczące nasłonecznienia można znaleźć na mapach nasłonecznienia, które pokazują roczne sumy energii słonecznej na jednostkę powierzchni dla różnych regionów.

Mapa nasłonecznienia w Polsce

Jak wskazują dane opracowane przez Polskie Towarzystwo Fotowoltaiki na największy uzysk z 1 kWp instalacji mogą liczyć mieszkańcy południowo-wschodnich terenów naszego kraju. Zaliczamy tutaj m.in. województwo podkarpackie, część województwa lubelskiego oraz obszar województwa małopolskiego. Z proporcjonalnie wysokich uzysków mogą cieszyć się także Ślązacy, mieszkańcy Opolszczyzny oraz tzw. Polski Centralnej. Do miast o najwyższych uzyskach z instalacjifotowoltaicznych zaliczamy Rzeszów, Tarnów oraz Lublin. Miasta takie jak Katowice, Kalisz, czy też Opole również zaliczyć można do czołówki pod względem średniego nasłonecznienia

Nasłonecznienie w Polsce – różnice i podobieństwa

W Polsce nasłonecznienie charakteryzuje się pewnego stopnia różnorodnością, należy jednak podkreślić, że nie istnieją tereny ze skrajnie niską (nieopłacalną pod względem montażu instalacji fotowoltaicznej) stopą nasłonecznienia. W praktyce oznacza to, że montaż instalacji fotowoltaicznej jest opłacalny zarówno na terenie północnej, jak i południowej części naszego kraju. W całej Polsce nasłonecznienie jest na tyle wysokie, że instalacja fotowoltaiczna przyniesie swojemu właścicielowi duże korzyści finansowe oraz uniezależni go od zakładu energetycznego. Podkreślić należy, że największe nasłonecznienie w naszym kraju występuje w czerwcu, lipcu oraz sierpniu, w związku z czym największe uzyski również notowane będą w czasie tych letnich miesięcy. Nie oznacza to jednak, że okres jesienno-zimowy charakteryzować będzie się brakiem produkcji energii elektrycznej przez naszą instalację fotowoltaiczną- produkcja będzie oczywiście niższa, ale nasze moduły fotowoltaiczne nadal będą pracować i produkować dla nas darmowy prąd z promieniowania słonecznego! 

Jak wspominaliśmy w jednym z naszych poprzednich artykułów „Fotowoltaika- opłacalność” montaż instalacji fotowoltaicznej w Polsce jest inwestycją, która po prostu się opłaca, bez względu na nasze miejsce zamieszkania. Wysoka opłacalność fotowoltaiki, a także spadające ceny instalacji fotowoltaicznych to świetne argumenty, by zamontować instalację fotowoltaiczną jeszcze w tym sezonie! 

Kiedy jest największe nasłonecznienie?

Największe nasłonecznienie jest osiągane, gdy Słońce jest najwyżej na niebie, czyli w południe. W ciągu dnia, nasłonecznienie rośnie, aż do momentu, w którym Słońce jest w najwyższym punkcie swojej trajektorii, a potem spada. W zależności od lokalizacji geograficznej i pory roku, godzina południowa może być różna.

Innymi czynnikami wpływającymi na poziom nasłonecznienia są wysokość nad poziomem morza, obecność przeszkód terenowych, warunki atmosferyczne oraz zanieczyszczenie powietrza.

Jakie jest nasłonecznienie w Polsce?

Nasłonecznienie w Polsce jest umiarkowane i zmienne w zależności od regionu i pory roku. W ciągu roku, najwięcej słonecznych dni występuje w południowych województwach naszego kraju, takich jak Małopolska, a najmniej w województwach północnych, takich jak Warmińsko-Mazurskie. W ciągu roku, średnie nasłonecznienie w Polsce wynosi około 1000-1300 kWh/m2 i może być znacznie więcej na południu i mniej na północy.

Porównując z innymi krajami Europy średnie nasłonecznienie w Polsce jest niższe niż w krajach południowych Europy, takich jak Hiszpania czy Grecja, gdzie średnie nasłonecznienie sięga ponad 2000 kWh/m2.

Ile energii wyprodukuje instalacja fotowoltaiczne z 1 kWp w Polsce

Ilość energii wyprodukowanej przez instalację fotowoltaiczną z 1 kWp (kiloWattpik) zależy od wielu czynników, takich jak lokalne nasłonecznienie, kąt nachylenia i orientacja paneli, efektywność systemu, temperatura otoczenia, przeszkody terenowe oraz utrzymanie paneli.

Zakładając, że system fotowoltaiczny ma efektywność energetyczną na poziomie 95% (uwzględniając straty wynikające z konwersji energii, jakości paneli i inwerterów oraz ewentualne przeszkody terenowe), instalacja o mocy 1 kWp może wyprodukować około 900-1000 kWh energii elektrycznej rocznie.

W praktyce, bardzo często zdarza się, że z 1 kWp instalacji fotowoltaicznej, jest ona wstanie wyprodukować ponad 1000 kWh (a nawet 1100 kWh). Jest to możliwe dzięki temu, że moduły dobrej jakości posiadają dodatnią tolerancję mocy (od +3 do +5 W). Oznacza to, że są one produkować więcej prądu, niż deklaruje producent w swoich kartach katalogowych.

Warto pamiętać, że te wartości są tylko szacunkami, a rzeczywista produkcja energii może się różnić w zależności od indywidualnych warunków. Przed instalacją systemu fotowoltaicznego warto skonsultować się z profesjonalistą, który przeprowadzi analizę lokalnych warunków i pomoże dobrać odpowiednią wielkość systemu.

Jakie są rekomendacje dotyczące projektowania i instalacji systemów fotowoltaicznych w Polsce, biorąc pod uwagę lokalne warunki nasłonecznienia?

Projektowanie i instalacja systemów fotowania fotowoltaicznych w Polsce powinny uwzględniać lokalne warunki nasłonecznienia oraz inne czynniki wpływające na efektywność systemu. Oto kilka rekomendacji:

a. Analiza lokalnego nasłonecznienia: Przed instalacją systemu fotowoltaicznego, warto zbadać lokalne warunki nasłonecznienia i dostosować wielkość systemu, kąt nachylenia oraz orientację paneli, aby uzyskać jak największą wydajność energetyczną.

b. Optymalna orientacja i kąt nachylenia paneli: W Polsce optymalna orientacja paneli to kierunek południowy, z kątem nachylenia wynoszącym około 30-35 stopni. Taki układ pozwala na maksymalizację energii słonecznej, zwłaszcza w okresie letnim, gdy nasłonecznienie jest najwyższe.

c. Uwzględnienie przeszkód terenowych: Przeszkody terenowe, takie jak drzewa, budynki czy ukształtowanie terenu, mogą wpływać na nasłonecznienie paneli i ich wydajność. Należy uwzględnić te czynniki podczas planowania i instalacji systemu fotowoltaicznego.

d. Regularne utrzymanie i czyszczenie paneli: Zanieczyszczenia na powierzchni paneli, takie jak kurz, ptasie odchody czy śnieg, mogą wpływać na nasłonecznienie i wydajność systemu. Regularne utrzymanie i czyszczenie paneli są kluczowe dla utrzymania ich wydajności na optymalnym poziomie.

e. Monitorowanie i optymalizacja systemu: Monitorowanie wydajności systemu fotowoltaicznego pozwala na wczesne wykrycie ewentualnych problemów i zapewnienie, że instalacja działa zgodnie z oczekiwaniami. W przypadku spadku wydajności należy sprawdzić stan paneli, inwerterów oraz okablowania i podjąć odpowiednie kroki w celu optymalizacji systemu.

Planujesz montaż instalacji fotowoltaicznej?

Zapraszamy do kontaktu z ekspertami JB Energia




    FAQ – Często zadawane pytania dotyczące nasłonecznienia w Polsce w kontekście fotowoltaiki

    Jakie są główne czynniki wpływające na nasłonecznienie w Polsce?

    Główne czynniki wpływające na nasłonecznienie w Polsce to szerokość geograficzna, zmienność pogody, pory roku, zachmurzenie, przeszkody terenowe (takie jak drzewa, budynki czy ukształtowanie terenu) oraz zmiany klimatyczne. Wszystkie te czynniki razem wpływają na ilość energii słonecznej, która dociera do powierzchni Ziemi, i tym samym na potencjał energetyczny systemów fotowoltaicznych w Polsce.

    Jakie są średnie wartości nasłonecznienia w różnych regionach Polski?

    Średnie wartości nasłonecznienia w Polsce wahają się od około 1000 kWh/m² rocznie na północy kraju do około 1200 kWh/m² rocznie na południu. Na południu kraju, szczególnie w regionach górskich, nasłonecznienie jest wyższe niż w innych częściach Polski. Na północy, blisko wybrzeża, nasłonecznienie jest nieco niższe z powodu większego zachmurzenia i wpływu Morza Bałtyckiego.

    Jak pory roku wpływają na nasłonecznienie w Polsce?

    Nasłonecznienie w Polsce jest nierównomiernie rozłożone w ciągu roku, ze szczytem w miesiącach letnich (od maja do sierpnia) i najniższymi wartościami w miesiącach zimowych (od listopada do lutego). Wzrost nasłonecznienia w okresie letnim wynika z dłuższego czasu trwania dnia, wyższego kąta padania promieni słonecznych oraz mniejszego zachmurzenia w porównaniu z miesiącami zimowymi.

    Jak wpływ zmian klimatycznych na nasłonecznienie w Polsce?

    Zmiany klimatyczne mogą wpłynąć na nasłonecznienie w Polsce zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść. Wzrost średniej temperatury i zmniejszenie zachmurzenia mogą prowadzić do wyższego nasłonecznienia, zwiększając potencjał energetyczny fotowoltaiki. Jednak inne skutki zmian klimatycznych, takie jak ekstremalne zjawiska pogodowe czy wzrost zanieczyszczenia powietrza, mogą negatywnie wpłynąć na nasłonecznienie i wydajność systemów fotowoltaicznych.

    Zachęcamy do przeczytania innych naszych artykułów:

    Maciej Spałek
    Latest posts by Maciej Spałek (see all)